جوان‌ترین فعالیت آذرآواری درآتشفشان دماوند، نمونه‌ای از یک فوران ساب‌پلینی با ارتفاع ستون فوران در استراتوسفر

author

  • سید محسن مزتضوی استادیار گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران
Abstract:

آتشفشان لایه‌ای(استراتوولکان) دماوند در طول فعالیتش به‌طور متناوب فوران­های انفجاری پر قدرت داشته است و مواد حاصل از آن به‌گونه­هایی متفاوت نهشته شده­اند. بیشترین نهشته­های آذرآواری ریزشی و جریانی دماوند عموما در خاور دماوند دیده می­شوند و گاه تا فاصله 20 کیلومتری از قله در معرض نمایش هستند. مهم‌ترین دلیل گسترش بیشتر مواد آذرآواری در خاور دماوند این است که به هنگام فوران انفجاری این آتشفشان محور پراکنش تفرا به سوی خاور بوده است. بجز نهشته­هایی که به فراوانی در دامنه­های خاوری یافت می­شوند، نهشته­های ریزشی پامیس جوان دیگری در بخش­های باختری دماوند یافت شد که شامل نهشته­های نازک‌لایه پامیس­های ریزشی تحکیم نیافته دور از منشأ ‌‌‌‌‌(Distlas) با جورشدگی خوب و نهشته­های ستبر جوش‌خورده نزدیک منشأ (Proximals)  همراه با فیامه­هاست که در محلی به­نام کرم‌پشته و در بخش پایین مخروط شیب­دار دماوند و در دیواره دره راوین رخنمون و با رنگ صورتی تا نارنجی کم رنگ نمود دارند. برای بررسی علت پراکندگی تفرای جوان در بخش باختری، داده­های باد در سطوح استاندارد  میان سال­های 1995 تا 2010 مطالعه و تجزیه و تحلیل شد. سوی جریان باد در بالای آتشفشان دماوند در تروپوسفر و استراتوسفر و در فصول سرد سال همواره باختری است بنابراین محور پراکنش تفرا همیشه به‌سوی خاور خواهد بود  که خود توجیه کننده حجم عظیمی از نهشته­های ریزشی دماوند در بخش­های خاوری این آتشفشان است. برسی داده­های باد در استراتوسفر، روندی متفاوت نسبت به تروپوسفر نشان می‌دهد. جهت و سرعت باد در استراتوسفر نسبت به تروپوسفر در فصول مختلف سال متفاوت است. در ماه­های گرم سال سوی وزش باد در ارتفاع میان 14 تا 19 هزار متری با یک تغییر کاملا مشخص از سوی باختری به خاوری تغییر می­کند. تغییر جهت و سرعت باد در استراتوسفر و در فصول گرم سال وجود نهشته­های آذرآواری ریزشی در باختر دماوند و در دره کرم­پشته را توجیه می­کند. بنابراین گسترش تفرا در یک فوران انفجاری آتی در دماوند وابسته به ارتفاع ستون برآمده از فوران و زمان رخداد آن (فصل گرم یا سرد سال) خواهد بود.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

مطالعه ویژگی‌ها وشکل‌گیری حباب‌ها در هنگام فوران واحد اسکوری آتشفشان دماوند

اسکوری‌ها یکی از مواد آذرآواری سازنده آتشفشان دماوند هستند.کانی‌های اصلی موجود در واحد اسکوری به‌ترتیب فراوانی شامل پلاژیوکلاز، پیروکسن و الیوین است. در این مطالعه، فرایند تشکیل حباب‌ها در هنگامفوران اسکوری‌های آتشفشان دماوند با استفاده از روش توزیع اندازه حباب‌ها و با محاسبه فراوانی، سهم حجمی، مدل‌سازی سه بعدی، هسته‌بندی و رشد حباب‌ها مورد بررسی قرار گرفته است. حباب‌ها در سه بعد عمود بر هم (X,...

full text

مقایسه مواد آذرآوری (پومیس و لاهار) دره های ملار و رینه در مخروط آتشفشانی دماوند

در این مقاله به مقایسه مواد آذرآوری در دره های ملارورینه در حوضه آبخیز یخار در دامنه جنوب شرقی مخروط آتشفشان دماوند پرداخته می شود.نقش مطالعه مواد آذرآوری در شناخت بیشتر مخروط آتشفشانی دماوند و قدرت انفجاری آن و خسارت احتمالی به مناطق مسکونی پیرامون، نکته قابل توجهی است که اهمیت این تحقیق را نشان می دهد. جوانترین فوران شناخته شده دماوند، جریان گدازه ها در دامنه غربی با سنی حدود 7.3 هزار سال و ق...

full text

درآمدی روش شناسانه بر تحلیل بولی فوران از انقلاب ایران

تکنیک تحلیل کیفی تطبیقی» که مبتنی بر «جبر بولی» یا بسط بولی منطق مقایسه اسمی استرارت میل است،روششناسی ضمنی و تلویحی تحقیقات تطبیقی – تاریخی است. بااستفاده از این تکنیک تحلیل گران می توانند به وارسی ترکیب های متفاوت از تبیین کننده ها، به مثابه علل یک نتیجه (معلول) واحد بپردازند. تکنیک جبر بولی در تحلیل تطبیقی-تاریخی نیز ابزاری سودمند برای تحلیل مجموعه داده هایی با N متوسط است. در مقاله حاضر ابتد...

full text

اثر بربرین در تنظیم آستروسیتهای Gfap+ ناحیه هیپوکمپ موشهای صحرایی دیابتی شده با استرپتوزوتوسین

Background: Diabetes mellitus increases the risk of central nervous system (CNS) disorders such as stroke, seizures, dementia, and cognitive impairment. Berberine, a natural isoquinolne alkaloid, is reported to exhibit beneficial effect in various neurodegenerative and neuropsychiatric disorders. Moreover astrocytes are proving critical for normal CNS function, and alterations in their activity...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 23  issue 89

pages  155- 164

publication date 2013-11-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023